Beyninizin bellek işlemlerinin çoğunu kullanarak yaşlanmayla bağlantılı değişikliklerin ötesinde kalın.

Hepimizin anahtarları nereye koyduğumuz, odaya neden girdiğimiz ya da neyi alacaktım gibi konularda unutkanlık anlarımız var. Büyük olasılıkla bu durum, düşünce becerilerinde yaşlanma bağlantılı değişiklikleri yansıtıyor. “Beyin fonksiyonu anlamında, herkeste zaman içinde, kelime hazinesi dışında, her alanda gerileme vardır” diyor Dr. Joel Salinas, Massachusetts General Hospital’de nörolog.

Bellek nasıl çalışır

Belleğin üç işlemi vardır: kodlama, kaydetme ve geri getirme. Beyin yeni bilgiyi alır ve kodlar; sonra kaydeder (depolar); en sonunda da gerek duyduğunuzda o bilgiyi geri getirir.

Pek çok beyin bölgesi bu işe karışır. Örneğin, serebral korteks –beynin büyük dış  tabakası- yeni bilgiyi duyularımızdan girdi olarak alır. Amigdala bilgiyi depolamaya değer olarak etiketler. Yakındaki hippokampus anıları depolar. Ve frontal loblar bilgiyi bilinçli olarak geri çıkarmaya yardım eder.

Yaşlanan bellek

Pek çok insan 50’lerden başlayarak bellekte bir değişikliği fark eder. Bu, yaşlanmayla ilişkili kimyasal ve yapısal değişimlerin hippokampus ve frontal loblar gibi bellek işlemlerinin dahil olduğu beyin bölgelerinde başlayabildiği dönemdir. Bu değişimler, bildik adları ve kelimeleri hatırlamayı zorlaştırarak işlem hızını yavaşlatabilir.

Diğer faktörler de bu oyunda olabilir. “İşleyen bellek –gün boyunca önemli bilgileri kullanmamızı sağlayan geçici bellek-depresyona, endişeye ve strese elverişlidir,” diye açıklıyor Dr. Salinas, “ve uykusuzluk beynin işlevlerinin sürdürülmesini ve bilgiyi işlemesini etkileyebilir.

İlaçların yan etkileri de belleği etkileyebilir. Örneğin, eğer Klonozepam gibi  bir anti depresan ilaç kullanıyorsanız, onun yatıştırıcı etkisi beyninizi daha az uyanık ve daha çok miskin yapar.  Sonuçta da beyniniz için gerekli  olan kodlama, kayıt ve bellek adımlarının geri getirilebilme işlemlerinin yürütebilmesini daha zorlaştırır.

Dr. Salinas genellikle bu sorunlarla uğraşmanın belleğin gelişmesine yardımcı olduğunu söylüyor.

Bellek kurnazlıkları

Belleği arttırmak için başka bir yol onun çalışma şeklinden en iyi şekilde yararlanmak. Aşağıdaki stratejiler yardımcı olabilir size.

  1. İşittiğinizi yüksek sesle tekrarlayın, birinin adı, adresi ya da yeni bir fikir gibi. Tekrar etme bilgiyi kaydetmenizi ve sonra geri çıkarma olasılığınızı arttırır. “Her tekrarla beyninizin yeni bilgiyi kaydetme için başka bir fırsatı olur,” diyor Dr. Salinas. “Beyin hücreleri arasındaki bağlantılar güçlenir, ormanda yol açmak gibi. Bir yerde ne kadar çok yürürseniz  orada bir daha ki sefer yürümeniz o kadar kolaylaşır.”
  2. Not alın, telefon edeceğiniz kişileri, yapacağınız işleri ve randevuları. “Tanımakta hatırlamaktan çok daha iyiyiz,” diye açıklıyor Dr. Sainas. “Tanımayla, bir listeyi okumak gibi, aradığınız bilgiyi bulmak için başka bir çengeliniz ya da ipucunuz olur.”
  3. Bağlantı kurun eski ve yeni bilgi arasında. Bir kişinin adını tanıdık bir şeyle bağlantılandırın. Örneğin, eğer kişinin adı Sandy ise onu bir kumsalda (sandy beach)hayal edin. Ya da bir alışveriş listesi etrafında bir öykü yaratın.  “Beynimiz dizilimlerde iyidir ve şeyleri öykü içine koymak yardımcı olur. Ne kadar saçmaysa o kadar iyi hatırlanır. Örneğin, eğer listeniz süt, yumurta ve ekmekse, öykü sizin Elvis’le yumurtalı sandviçle süt içmeniz,” olabilir, diyor Dr. Salinas.
  4. Bilgiyi parçalara bölün, uzun bir sayıyı alıp onu hatırlamak telefon numarasını hatırlamaya benzer. “Uzun bir sayıyı depolamak zordur,” diyor Dr. Salinas, “ama işleyen bellek yoluyla küçük parçaları depolamak daha kolaydır. “Eğer bir evlenme nedeniyle yapacağınız konuşmanızı hatırlamaya çalışıyorsanız hepsini birden ezberlemektense cümle cümle ya da fikir fikir ezbelemeye çalışın.
Kurnazlıklar işe yaramadığında

Zaman zaman küçük bir şeyleri unutmak normal olabilir. Unutmak günlük yaşamınızı etkiliyorsa normal değildir. Dr. Salinas işinizde her zamankinden daha çok yanlış yapıyorsanız, faturaları öderken güçlük yaşıyorsanız ya da işleri bitirmede, yemek yapmada, mail atmada ya da ev işlerini kotarmada güçlük yaşıyorsanız doktorunuzla konuşmanızı öneriyor. Ama paniğe kapılmayın. “Genellikle bellek kaymalarınızda geçici ya da geri döndürülebilir nedenler  vardır. Bir kez ilgilenilince daha iyi hatırlayan kendinize geri döneceksiniz,” diyor Dr. Salinas.

https://www.health.harvard.edu/aging/4-tricks-to-rev-up-your-memory?utm_source=delivra&utm_medium=email&utm_campaign=GB20170927-Memory&utm_id=643491&dlv-ga-memberid=11060219&mid=11060219&ml=643491

“Yaşamak ve yaşlanmak tek ve aynı şeydir.”
~ Pamela Blair